Η Βαρυμπόμπη γεννά σκέψεις και ευθύνες

Το πρόβλημα των πυρκαγιών είναι διεθνές. Οχι μόνο ελληνικό. Ούτε αφορά μόνο τη ζώνη της Μεσογείου. Κάθε 24 δευτερόλεπτα ξεκινά στις ΗΠΑ μια πυρκαγιά. Τα τελευταία 20 χρόνια οι ΗΠΑ έχασαν το 15% της δασικής τους κάλυψης. Το πρόβλημα είναι δύσκολο, σύνθετο και οι αιτίες περισσότερο περίπλοκες απ’ όσο νομίζουμε. Το CBS, κάνει λόγο για παγκόσμια κρίση πυρκαγιών.

Στη χώρα μας για 8η ημέρα είχαμε θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών, χτες σε 60 μετεωρολογικούς σταθμούς μέτρησε η ΕΜΥ πάνω από 43!. Η κατάσταση δηλαδή είναι το απόλυτο σκηνικό για αυταναφλέξεις, αναζωπυρώσεις, κλπ σε ένα περιβάλλον “μπαρούτι”...

Χτες το μεσημέρι, μια έκρηξη σε μετασχηματιστή της ΔΕΗ στην Βαρυμπόμπη, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Πολιτικής Προστασίας, (προφανώς πεπαλαιωμένο, που είχε “εκμετρήσει το ζην” μπορούμε να υποθέσουμε), διέσπειρε σπίθες κι άναψαν οι πρώτες, μικρές φωτιές. Στην περιοχή, περιπολούσαν δύο αεροσκάφη με τέσσερις τόνους νερού. Τα αεροσκάφη άδειαζαν νερό, τα δένδρα όμως συνέχιζαν να λαμπαδιάζουν και οι καύτρες τους μετέδιδαν την φωτιά στα διπλανά δένδρα. Το “μπαρούτι” που λέγαμε… Η έντονη ξηρασία μετά από τον φοβερό καύσωνα, με σωρευμένη “εύφλεκτη” ύλη στο έδαφος και 45 βαθμούς θερμοκρασία, ήταν το εκρηκτικό μίγμα που επέτρεψε στην φωτιά εύκολα να εξαπλωθεί ...

Υπήρξαν όπως δυστυχώς πολλά μικρά επιβοηθητικά της φωτιάς προβλήματα: περιφραγμένα οικόπεδα κάτι σύνηθες αλλά καθοριστικό εν πολλοίς για την έκβαση μιας μάχης και με τον χρόνο, ακαθάριστα οικόπεδα με δέντρα - πυρπολητές, συνήθως πεύκα, και όχι δέντρα που καθυστερούν τη φλόγα ή αντέχουν στη φωτιά, ρέματα γεμάτα κομμένα κλαδιά - δηλαδή προσανάμματα, άδειοι πυροσβεστικοί κρουνοί, λίγες δεξαμενές νερού, ανύπαρκτοι δασικοί δρόμοι και αντιπυρικές ζώνες

Ολα αυτά έκαναν ακόμη πιο δύσκολη την, στο όριο του ηρωϊσμού και της αυτοθυσίας, προσπάθεια των επίγειων δυνάμεων κατάσβεσης (βλέπαμε π.χ. χτες στο μοναδικό επιτόπιο ρεπορτάζ του Open, πριν πέσει θύμα του black out, τον πυροσβέστη που προσπαθούσε να ελέγξει ένα σπίτι που φλεγόταν, ανεβαίνοντας στο μπαλκόνι του, μπας και βρει από εκεί είσοδο στο σπίτι…). Ισως βέβαια και με λυμένα αυτά τα προβλήματα να μην μπορούσε να αντιμετωπιστεί η πυρκαγιά στις ακραίες συνθήκες του χειρότερου καύσωνα των τελευταίων 40 ετών.

Μπορεί να γίνει κάτι; Ή σε συνθήκες που ορμητικά δείχνει τα δόντια της η κλιματική αλλαγή, απλώς πρέπει να αποδεχτούμε το “κακό”;

Υπάρχουν νόμοι ψηφισμένοι που πρέπει να εφαρμοστούν. Δεν μας λείπουν. Αλλά, η χώρα και οι υποδομές της πρέπει να αντέξουν τις επόμενες δεκαετίες με ακραία καιρικά φαινόμενα. Κι αυτό πρέπει να σχεδιασθεί. Χτες. Να γίνουν οι απαραίτητες προσθήκες και ανανεώσεις – αντικαταστάσεις υλικού. Με σύνεση και επιμερισμό ρόλων να υπάρχει ένας μπούσουλας δράσης. Να μην μπερδεύονται οι ρόλοι του κεντρικού κράτους σε επάρκεια μέσων και του συντονισμού από την Πολιτική Προστασία (και κανέναν άλλο - οι 102 νεκροί στο Μάτι, αν μη τι άλλο φωνάζουν οτι “όπου λαλούν πολλοί κοκκόροι…”), με την απαραίτητη φροντίδα των υποδομών και τις απαραίτητες ενέργειες από Περιφέρεια, Δήμους, ΔΕΗ, δασαρχεία… Αλλοι, ειδικότεροι έχουν περιγράψει σχέδιο και πλαίσιο. Η πολιτεία οφείλει να μην αποδέχεται οτι ήταν έτοιμη… όταν συμβαίνουν μεγάλες καταστροφές, ακόμη και ευτυχώς, χωρίς θύματα. Να βάζει πιο ψηλά τον πήχη στον “εαυτό” της. Το οφείλει στους πολίτες. Αλλωστε, «η δράση δεν πηγάζει από τη σκέψη, αλλά από την ετοιμότητα για ανάληψη ευθύνης» είπε κάποιος...

Τραϊανός Χατζηδημητρίου