Ημέρα τιμής και μνήμης του ήρωα Ηλία Μαυρομιχάλη από Μανιάτες και Ευβοείς στα Στύρα Ευβοίας

Την Κυριακή, 7 Ιανουαρίου 2024, στα Στύρα της Νότιας Εύβοιας, με αφορμή τη συμπλήρωση 202 ετών από τον ηρωικό θάνατο του Ηλία Μαυρομιχάλη, στην περιοχή των ανεμόμυλων όπου βρίσκεται σήμερα και το μνημείο του, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στην οποία συμμετείχαν μέλη του Συλλόγου «Ένωση Απανταχού Μανιατών "Η Μάνη"»

Τα μέλη του Συλλόγου Απανταχού Μανιατών φορώντας παραδοσιακές ενδυμασίες της Μάνης και κρατώντας τα λάβαρά τους έφτασαν στην περιοχή του μνημείου με σχηματισμένη πεζοπόρα πομπή η οποία ξεκίνησε στις 11:00πμ από την πλατεία των Στύρων.

Στη συνέχεια οι Μανιάτες παρέλαβαν οστά του Ηλία Μαυρομιχάλη και άλλων πεσόντων της περιοχής κατά την ίδια περίοδο, που φυλάσσονται σε οστεοφυλάκιο στο εξωκκλήσι του προφήτη Ηλία που βρίσκεται δίπλα από το μνημείο και τα μετέφεραν στο σημείο του μνημείου όπου πραγματοποιήθηκε η επιμνημόσυνη δέηση η οποία τελέστηκε από τον εφημέριο Στύρων, πατέρα, Δημήτριο Κανέλλο.

Μετά το πέρας της δέησης ακολούθησαν ομιλίες από τον Δήμαρχο Καρύστου, Λευτέρη Ραβιόλο, την πρόεδρο της Ένωσης Απανταχού Μανιατών “H Mάνη”, Δήμητρα Κούβαρη και στη συνέχεια παρουσιάστηκε ένα αφιέρωμα στην ηρωική μορφή του Ηλία Μαυρομιχάλη από τις μαθήτριες και τους μαθητές του Γυμνασίου και Λυκειακών τάξεων Στύρων την επιμέλεια του οποίου είχε η καθηγήτρια, φιλόλογος, Ελένη Κοκόρη.

Επίσης, ποίημα για τον Ηλία Μαυρομιχάλη απαγγέλθηκε από έναν νεαρό Μανιάτη και ενεργό μέλος του Συλλόγου “H Mάνη”.

Στη συνέχεια έγιναν καταθέσεις στεφάνων με τη σειρά που πραγματοποιήθηκαν από:

Το στέλεχος της Ελληνικής Αστυνομίας, Αρχιφύλακα , Σπύρο Λυκούδη

Τον Λιμενάρχη Νέων Στύρων, Υποπλοίαρχο Λ.Σ., Ηλία Παπαδόπουλο

Τον Δήμαρχο Καρύστου, Λευτέρη Ραβιόλο

Τον Αντιπρόεδρο και μέλος της ομάδας κρούσης των Εθελοντών Δασοπυροσβεστών-Διασωστών Στύρων, Γιώργο Τούντα

Την πρόεδρο του Συλλόγου της Ένωσης Απανταχού Μανιατών “Η Μάνη”, Δήμητρα Κούβαρη

Μαθητές αντιπροσώπους του Γυμνασίου και Λυκειακών Τάξεων Στύρων

Από τον πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Στύρων, Δημήτρη Τζώρτζη

Από τον πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Νέων Στύρων, Νίκο Δρακόγιαννη

Στη συνέχεια ακούστηκε ο Εθνικός Ύμνος.

Επίσης, η πρόεδρος των Απανταχού Μανιατών, Δήμητρα Κούβαρη προσέφερε αναμνηστικά στον Δήμαρχο Καρύστου, Λευτέρη Ραβιόλο, στον πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Στύρων, Δημήτρη Τζώρτζη καθώς και στον Διευθυντή του Γυμνασίου και Λυκειακών Τάξεων Στύρων, Γιάννη Ζάππα.

Αξίζει να σημειωθεί πως, στο τέλος της εκδήλωσης ο πρώην Δήμαρχος Στυρέων, Ναύαρχος ε.α. Π.Ν., Ζαχαρίας Λέκας θέλησε με ένα παλαιό ποίημα από τη λαϊκή μας παράδοση να τιμήσει τη μνήμη του μεγάλου ήρωα Ηλία Μαυρομιχάλη.

Τέλος στην εκδήλωση συμμετείχαν επίσης:

Η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Δήμου Καρύστου, Μαρία Βερούχη-Λεμονιά την οποία συνδέουν συναισθηματικοί δεσμοί με την περιοχή του μνημείου

Ο Αντιδήμαρχος Δ.Ε Στυρέων, Κώστας Σάκκας

Η Δημοτική Σύμβουλος μείζονος αντιπολίτευσης, Μαρία Φωτεινού

Ο πρώην Αντιδήμαρχος Δ.Ε. Στυρέων, Θεόδωρος (Δώρος) Τζώρτζης

Εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων της περιοχής και αρκετός κόσμος.

Τέλος, η διοργάνωση, η επικοινωνία και όλα όσα χρειάστηκαν για να πραγματοποιηθεί αυτή η εκδήλωση είχε ανατεθεί από τον Δήμαρχο Καρύστου, Λευτέρη Ραβιόλο, στον πρώην Αντιδήμαρχο Δ.Ε. Στυρέων, Θεόδωρο (Δώρο) Τζώρτζη.

Λόγος Δημάρχου Καρύστου, Λευτέρη Ραβιόλου:

Καλημέρα, Καλή Χρονιά σε όλους με πρώτο και πάνω απ’ όλα υγεία.

Καλωσορίζουμε σήμερα εδώ στα Στύρα την Ένωση Απανταχού Μανιατών, τα μέλη της, την πρόεδρο, την κυρία Δήμητρα Κούβαρη.

Σας ευχαριστούμε θερμά για την παρουσία σας εδώ σήμερα στην εκδήλωση προς τιμήν του ήρωα της Μάνης, Ηλία Μαυρομιχάλη που έπεσε εδώ στα Στύρα υπερασπίζοντας τον τόπο μας και την Ελλάδα.

Θέλω να γνωρίζετε ότι και ο Δήμος Καρύστου, οι δημότες και οι κάτοικοι είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτή τη θυσία για να είμαστε σήμερα εμείς ελεύθεροι.

Το ελάχιστο που μπορούμε να προσφέρουμε στη θυσία του Ηλία Μαυρομιχάλη είναι ο φόρος τιμής που αποδίδεται σήμερα.

Θέλω επίσης να γνωρίζεται πως πρόπερσι που εγκαινιάστηκε το νέο γήπεδο- αθλητικό στάδιο των Νέων Στύρων, με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του έχουμε δώσει το όνομα Ηλίας Μαυρομιχάλης.

Έχουμε προγραμματίσει να ξεκινήσει από το Μάρτιο η ανάπλαση της περιοχής του μνημείου του Ηλία Μαυρομιχάλη.

Η σημερινή μέρα είναι μια μέρα που μπορεί να σημαδέψει την αρχή επικοινωνίας-φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των δύο Δήμων, Μάνης και Καρύστου καθώς επίσης και σύσφιξης των σχέσεων μεταξύ των Μανιατών και των κατοίκων του Δήμου Καρύστου και ειδικά της Δημοτικής Ενότητας Στυρέων.

Θέλω να ξέρετε πως αυτό καλλιεργηθεί μέσα από την ένωση και τη συνεργασία μεταξύ των δημοτών των δύο Δήμων (Μάνης και Καρύστου), την συνεργασία και επικοινωνία με τον Αντιδήμαρχο Δήμου Στυρέων, Κώστα Σάκκα, την Αντιδήμαρχο πολιτισμού, Μαρία Βερούχη.

Θέλω και πάλι να σας ευχαριστήσω και να σας ευχηθώ Χρόνια Πολλά και καλή Χρονιά.

 

Λόγος προέδρου συλλόγου απανταχού Μανιατών, Δήμητρας Κούβαρη:

Χρόνια Πολλά σε όλους Καλή Χρονιά να έχουμε.

Θέλουμε να ευχαριστήσουμε την Δημοτική Αρχή, τον κύριο Λευτέρη Ραβιόλο που ανταποκρίθηκε αμέσως σε αυτό που θέλαμε να γίνει κάθε χρόνο, τον κύριο Θεόδωρο Τζώρτζη που και αυτός βοήθησε πολύ, το Γυμνάσιο-Λύκειο των Στύρων, τον κύριο Ζάππα και την κυρία Κοκόρη και τους μαθητές φυσικά.

Είναι πολύ συγκινητικό πως θα συμμετάσχουν και οι νέες γενιές σε αυτή την εκδήλωση γιατί αυτός είναι και ο σκοπός, η θυσία όλων των ηρώων και φυσικά του Ηλία Μαυρομιχάλη πρέπει να περάσει από γενιά σε γενιά.

Σκοπός μας είναι να συσφίξουμε τις σχέσεις μας, κάναμε μια πολύ αρχή φέτος και χαιρόμαστε πολύ γι’ αυτό.

Επιβάλλεται να τιμούμε τους ήρωές μας και για να ανδρωθούν οι νέες γενιές αλλά και για να έχουμε ελπίδα για το μέλλον.

Οι ήρωες αποτελούν φωτεινά παραδείγματα και θα πρέπει να του έχουμε οδηγούς για το μέλλον μας.

Σας ευχαριστούμε πολύ για όλα

Ζήτω ο Ηλίας Μαυρομιχάλης

 

Ποίημα-απαγγελία πρώην Δημάρχου Στυρέων Ζαχαρία Λέκα

Στα Στύρα αναθάλλει η ελιά

Και η δάφνη όμως θάλλει

Να στεφανώνει ήρωες

Σαν τον Μαυρομιχάλη

Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης ή Μπεζαντές-Ηλίας (1795 - 1822) ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και γόνος της ιστορικής οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων

Βιογραφικά στοιχεία Ηλία Μαυρομιχάλη

Γεννήθηκε στη Μάνη και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και της Φωτεινής Δημητρακαράκου. Ο Ηλίας ήταν από τους πρώτους στην Πελοπόννησο που μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία. Εκπροσώπησε τους Πελοποννησίους στην προεπαναστατική συνέλευση των οπλαρχηγών στη Λευκάδα.

Με την έναρξη του Αγώνα έλαβε μέρος στην απελευθέρωση της Καλαμάτας όπου, ως επικεφαλής των Μανιατών, πέτυχε να ελευθερωθεί η πόλη χωρίς μάχη, στη μάχη του Βαλτετσίου Αρκαδίας (12-13 Μαΐου 1821) όπου διακρίθηκε μαζί, μαζί με τον θείο του Κυριακούλη, για τις στρατηγικές αρετές και την τόλμη του, συμμετείχε επίσης στην πολιορκία της Τρίπολης, στην πολιορκία του Ακροκορίνθου, στην πολιορκία της Ακρόπολης και σε μάχες στην Εύβοια, όπου στάλθηκε μαζί με το θείο του Κυριακούλη για να συνδράμει τον Καρύστου Νεόφυτο και τους οπλαρχηγούς Μαυροβουνιώτη και Κριεζώτη.

Όταν διορίστηκε αρχηγός των Όπλων της Αττικής, τον Νοέμβριο του 1821, ήταν φημισμένος ως ο πολέμαρχος με το δωρικό ύφος και την απολλώνια όψη. Έμεινε στην ιστορία ως ο «Νεραϊδογέννητος» οπλαρχηγός. Την εξαιρετική ομορφιά του, κατά τη λαϊκή παράδοση, την όφειλε στη γιαγιά του - η οποία ήταν κόρη του Δόγη της Βενετίας, Φραγκίσκου Μοροζίνι.

Ο παππούς του, Γιωργάκης Μαυρομιχάλης, την είχε βρει αναίσθητη στους βράχους της Μάνης, αφημένη εκεί, από ένα πειρατικό πλοίο με το οποίο την είχε φυγαδεύσει ο πατέρας της, διότι κινδύνευε από τη μητριά της. Ο νεανικός ενθουσιασμός, η γενναιότητα και η φιλοτιμία που χαρακτήριζαν τον Ηλία Μαυρομιχάλη, πληρώθηκαν με την ίδια του τη ζωή.

Ο θάνατός του προκάλεσε βαθιά θλίψη στερώντας από την Επανάσταση έναν πολύ σημαντικό αρχηγό, προικισμένο συνάμα με εξαιρετικές διπλωματικές ικανότητες, μόλις στα 26 του χρόνια.

Ο Ιωάννης Φιλήμων γράφει: «εάν η Δωρίς απώλεσεν τον Αθανάσιον Διάκον αυτής, απώλεσε και η Λακωνία τον Ηλίαν Μαυρομιχάλην αυτής».

 

Θάνατος στη μάχη

Ο επίσκοπος Καρύστου, Νεόφυτος, ταξίδευε στην Πελοπόννησο και στις Κυκλάδες συγκεντρώνοντας χρήματα, εφόδια και άνδρες -τους οποίους πλήρωνε από την προσωπική του περιουσία- με στόχο την κατάληψη του Κοκκινόκαστρου, του κάστρου της Καρύστου. Λίγο πριν ξεσπάσει η επανάσταση στην Εύβοια, στρατολόγησε περίπου 400 νησιώτες (από Άνδρο και Τήνο), καθώς και Ευβοιώτες. Στις 5 Ιανουαρίου 1822, ο Ηλίας Μαυρομιχάλης δέχτηκε πρόσκληση από τον Νεόφυτο και μετέβη στην Εύβοια, μαζί με τον θείο του Κυριακούλη και τον Ηλία Σαλαφατίνο, για να βοηθήσουν τους επαναστατημένους Έλληνες εκεί.

Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης επικεφαλής 600 Μανιατών (κατ’ άλλους 400 Μανιάτες και 50 από τα Κούντουρα, μια κωμόπολη της Μεγαρίδας), αποβιβάστηκε στο Αλιβέρι και τέθηκε επικεφαλής των ελληνικών δυνάμεων για την απελευθέρωση της Καρύστου και της νότιας Εύβοιας. Εκεί ενώθηκε με τις ηγετικές μορφές της περιοχής, τον Βάσσο Μαυροβουνιώτη, τον Νικόλαο Κριεζιώτη και τον Αγγελή Γοβγίνα.

Η είδηση για την άφιξη των Μανιατών ανησύχησε τον Ομέρ μπέη, τον πανίσχυρο μπέη της Καρύστου, ο οποίος θέλησε να επιτεθεί αμέσως κατά των Ελλήνων, στο Αλιβέρι, προτού εκείνοι επιχειρήσουν κάθοδο προς την Κάρυστο. Για τον λόγο αυτόν ενίσχυσε τα Στύρα, που ήταν πέρασμα για τις ελληνικές δυνάμεις. Μόλις ο Ηλίας Μαυρομιχάλης πληροφορήθηκε την κίνηση αυτή κινήθηκε εναντίον των Τούρκων και κατόρθωσε να τους νικήσει στη θέση Άγιος Βασίλειος και στη συνέχεια να πολιορκήσει τα Στύρα.

Οι Τούρκοι άφησαν στο πεδίο της μάχης 27 νεκρούς και πολλούς τραυματίες. Τα πράγματα όμως πήραν άλλη τροπή αργότερα, όταν ο Ομέρ έσπευσε με 300 πεζούς και ιππείς στα Στύρα. Πέρασε σχεδόν ανενόχλητος από τη θέση Διακόφτι (νότια των Στύρων), το μόνο πέρασμα που θα μπορούσαν να τον αναχαιτίσουν οι Έλληνες. Με τον ελιγμό του Ομέρ, οι ελληνικές δυνάμεις που πολιορκούσαν τα Στύρα βρέθηκαν περικυκλωμένες.

Ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, μαζί με τους Μαυροβουνιώτη και Κόττα, έσπευσαν στην περιοχή αλλά δεν κατάφεραν να εμποδίσουν τους άνδρες του Ομέρ. Διασκορπίστηκαν από το ιππικό του και δεν μπόρεσαν να προσφέρουν βοήθεια στον Ηλία.

Ο Δημήτρης Φωτιάδης γράφει ότι οι πολεμιστές του Ηλία Μαυρομιχάλη ήταν διασκορπισμένοι, άλλοι είχαν μεθύσει και άλλοι βρίσκονταν στην παραλία μεταφέροντας λάφυρα στα πλοία. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ο Μαυρομιχάλης να μείνει μόνος με 60 περίπου Μανιάτες.

Αναθάρρησαν και οι Τούρκοι που ήταν εγκλωβισμένοι στα σπίτια των Στύρων και βγήκαν για να πολεμήσουν. Οι περισσότεροι Μανιάτες, βλέποντας ότι έχουν περικυκλωθεί και ότι ο αγώνας ήταν μάταιος, εγκατέλειψαν το πεδίο μάχης. Ο Μαυρομιχάλης, παρά την προτροπή του Κριεζώτη να υποχωρήσουν και να δώσουν άλλη ημέρα τη μάχη, θεώρησε αδιανόητο να λιποψυχήσει. Παρόλο που έβλεπε τον θανάσιμο κίνδυνο, θεωρούσε ταπείνωση την υποχώρηση.

Ο Ηλίας κλείστηκε με άλλους επτά συντρόφους του σε έναν ερειπωμένο ανεμόμυλο των Στύρων, όπου αποφάσισε να αντιτάξει άμυνα μέχρις εσχάτων. Πολέμησαν μέχρι που εξαντλήθηκαν τα πυρομαχικά τους και σκοτώθηκαν ηρωικά στη μάχη αυτή, στα Στύρα Ευβοίας στις 12 Ιανουαρίου του 1822, στη θέση Κοκκινόμυλος.

Κατά τον Ι. Φιλήμωνα και άλλους Έλληνες ιστοριογράφους, οι έγκλειστοι έσυραν τα σπαθιά και έκαναν ηρωική έξοδο όπου σκοτώθηκαν όλοι. Κατά τον Γάλλο εθελοντή Maxime Raubaud, ο οποίος έμαθε τα νέα λίγες μέρες αργότερα στην Τήνο, ο Μαυρομιχάλης και οι λίγοι άνδρες του (μεταξύ των οποίων και ένας Τηνιακός) αλληλοσκοτώθηκαν για να μη πέσουν ζωντανοί στα χέρια των Τούρκων, παρ' ότι οι τελευταίοι εγγυήθηκαν τη ζωή τους. Κατά τον Raybaud, «αυτό το μικρό καταφύγιο [ο μύλος] έγινε θέατρο μιας πεισματικής μάχης και ενός θανάτου αντάξιου των ενδόξων αρχαίων παραδόσεων».

Το κεφάλι του κόπηκε και στάλθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ο θάνατός του αποτέλεσε σοβαρό πλήγμα για την Επανάσταση, καθότι ήταν άνθρωπος με μεγάλες αρχηγικές ικανότητες και γενναιοφροσύνη.

Γράφει ο Ιωάννης Φιλήμων για τον Ηλία Μαυρομιχάλη: «…Ωραιότης ελληνική και πλήρης, πρόσωπον ροδόχρουν, χαρακτήρ εύχαρις, ανάστημα μεσαίον και βήμα ανδρικόν• φρόνησις δε και καρδία γενναία, πατριωτισμός και φιλοτιμία απεριόριστος, χείρες αγναί και προαιρέσεις μεγαλοπραγμοσύνης, ιδού ο τοις πάσιν υπέρτατος Ηλίας, ο πρωταγωνιστής της γενικής μάχης του Βαλτετσίου και το θύμα μίας γωνίας της Εύβοιας…»

Τις ημέρες που η Ελλάδα γιόρταζε το πρώτο Σύνταγμά της, τον Ιανουάριο του 1822, η οικογένεια Μαυρομιχάλη έχανε τον διάδοχο του Πετρόμπεη. Τη δυσάρεστη είδηση ανέλαβε να μεταφέρει στον Πετρόμπεη ο ίδιος ο Δημήτριος Υψηλάντης: «Μπέη μου, εσύ είσαι Σπαρτιάτης. Οι πρόγονοί σου ήταν τόσο γενναίοι που χαίρονταν και ένιωθαν περήφανοι όταν μάθαιναν ότι τα παιδιά τους σκοτώθηκαν στη μάχη».

Ο Πετρόμπεης κατάλαβε αμέσως… «Σκοτώθηκε ο Ηλίας μου;» Και είπε σε αυτούς που ήρθαν να του συμπαρασταθούν: «Μη με λυπάστε. Ο γιος μου ήταν στρατιώτης. Έκανε το χρέος του προς την πατρίδα».

Πλήρες φωτορεπορταζ από την εκδήλωση: