Πέθανε σε ηλικία 100 ετών ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ

O πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζίμι Κάρτερ, που είχε τιμηθεί και με το Νόμπελ Ειρήνης, πέθανε σε ηλικία 100 ετών, σύμφωνα με την εφημερίδα Atlanta Journal-Constitution.

Ο γιος του επιβεβαίωσε την πληροφορία αυτήν, χωρίς να διευκρινίσει τα αίτια του θανάτου του.

Τον Φεβρουάριο του 2023, έπειτα από αλλεπάλληλες νοσηλείες, το Ίδρυμα Κάρτερ ανακοίνωσε ότι ο πρώην πρόεδρος είχε αποφασίσει να μην συνεχίσει τις θεραπείες στις οποίες υποβαλλόταν και να επιστρέψει στο σπίτι του, όπου θα λάμβανε μόνο ανακουφιστική θεραπεία.
Τζίμι Κάρτερ: Η πορεία του και οι πράξεις του

Ο Τζίμι Κάρτερ γεννήθηκε την 1η Οκτωβρίου 1924. Προτού γίνει Πρόεδρος, ο Κάρτερ υπηρέτησε ως αξιωματούχος του Ναυτικού των ΗΠΑ, ήταν αγρότης, υπηρέτησε δύο θητείες ως Πολιτιειακός Γερουσιαστής στην Τζόρτζια (1963-1967) και μία ως Κυβερνήτης της Τζόρτζια (1971–1975).

Ως Πρόεδρος, ο Κάρτερ δημιούργησε δύο νέα κυβερνητικού επιπέδου υπουργεία (στα αγγλικά των ΗΠΑ ονομάζoνται departments, δηλαδή τμήματα): το Υπουργείο Ενέργειας και το Υπουργείο Εκπαίδευσης. Εγκαθίδρυσε μια εθνική ενεργειακή πολιτική που περιελάμβανε τη διατήρηση, τον έλεγχο των τιμών, και τις νέες τεχνολογίες. Στα εξωτερικά ζητήματα, ο Κάρτερ επεδίωξε τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ, τις Συνθήκες του Καναλιού του Παναμά, τον δεύτερο γύρο των Συνομιλιών Περιορισμού Στρατηγικών Όπλων (SALT II), και επέστρεψε τη Ζώνη του Καναλιού του Παναμά στον Παναμά.

Σε όλη την καριέρα του, ο Κάρτερ επίμονα έδινε έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα. Ανέλαβε το αξίωμα του σε περίοδο διεθνούς στασιμοπληθωρισμού, ο οποίος παρέμεινε σε όλη τη θητεία του. Το τέλος της προεδρικής του θητείας σημαδεύτηκε από την Ιρανική κρίση ομηρίας του 1979-1981, την ενεργειακή κρίση του 1979, το πυρηνικό ατύχημα του Νησιού των Τριών Μιλίων, τη Σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν (στο τέλος του 1979), το μποϋκοτάζ των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας του 1980 από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών και την έκρηξη του όρους Αγία Ελένη του 1980.

Μέχρι το 1980, η δημοτικότητα του Κάρτερ είχε διαβρωθεί. Επιβίωσε από μια προκριματική αναμέτρηση ενάντια στον Τεντ Κέννεντι για το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος στις εκλογές του 1980, αλλά έχασε με σημαντική διαφορά στις γενικές εκλογές από τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο Ρόναλντ Ρέιγκαν. Στις 20 Ιανουαρίου 1981, λεπτά μετά τη λήξη της θητείας του Κάρτερ, οι 52 Αμερικανοί αιχμάλωτοι στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τεχεράνη ελευθερώθηκαν, τερματίζοντας την 444-ήμερη κρίση ομηρίας στο Ιράν.

Αφότου άφησε το αξίωμα του, ο Κάρτερ και η σύζυγος του Ρόζαλιν ίδρυσαν το κέντρο Κάρτερ το 1982 μία μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική οργάνωση που λειτουργεί για την προαγωγή των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Έχει ταξιδέψει εκτεταμένα για να διεξάγει ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, να είναι παρατηρητής εκλογών, και να προάγει την πρόληψη ασθενειών και την εκρίζωση τους στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ο Κάρτερ ήταν πρόσωπο κλειδί στην επιχείρηση Καταφύγιο για την Ανθρωπότητα (Habitat for Humanity) και επίσης παρέμεινε ιδιαίτερα ενεργός στην Παλαιστινιακή Διένεξη. Τον Μάρτιο 2012, δύο μήνες πριν ο πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα ανακοινώσει ότι είναι υπέρ του γάμου των ομοφυλοφίλων, ο Κάρτερ δήλωσε πως είναι υπέρ του να επιτρέπεται να παντρεύονται τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια.

Η θητεία του Κάρτερ έληξε στις 20 Ιανουαρίου 1981, όταν τον διαδέχθηκε στο προεδρικό αξίωμα ο Ρόναλντ Ρέιγκαν. Το 1982, ίδρυσε το φιλανθρωπικό ίδρυμα Κέντρο Κάρτερ, που είχε ως σκοπό την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο και την καταπολέμηση μολυσματικών ασθενειών. Ο Κάρτερ διατέλεσε μέλος πολλών επιτροπών παρακολούθησης τήρησης δημοκρατικών διαδικασιών σε εκλογές σε διάφορα κράτη του κόσμου. Το 1994 πραγματοποίησε ένα ταξίδι στη Βόρεια Κορέα, όπου συνάντησε τον ηγέτη της Κιμ Ιλ-σονγκ και διεξήγαγαν συνομιλίες. Το 2002 επισκέφθηκε την Κούβα, με την επίσκεψή του να αποτελεί την πρώτη ενός τόσο υψηλόβαθμου Αμερικανού πολιτικού από το 1959.

Το 2002, ο Κάρτερ τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για το σύνολο του έργου του με το Κέντρο Κάρτερ, ενώ έχει τιμηθεί με πληθώρα άλλων βραβείων. Ο Κάρτερ είναι ο μακροβιότερος σε ηλικία Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών στην ιστορία, ο μακροβιότερος εν ζωή πρώην Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο πρώτος που συμπλήρωσε τα 100 χρόνια και αυτός με τη μακρύτερη συνταξιοδότηση από το προεδρικό αξίωμα. Γιόρτασε τα 100στά γενέθλιά του στον κήπο του σπιτιού του στην Τζόρτζια, με την παρουσία συγγενών και φίλων, παρακολουθώντας την υπέρπτηση τεσσάρων μαχητικών αεροσκαφών F-18, προς τιμήν της θητείας του στο σώμα.